کمتر از پنج روز تا پایان مهلت تهران؛ آیا برجام آخرین نفس‌های خود را می‌کشد؟

توافق هسته‌ای ایران در حالی به مرحله مرگ و زندگی رسیده است که مخالفان و موافقان این توافقنامه، هر یک در تلاشند تا به هدف خود دست یابند.

در حالی که کمتر از پنج روز تا پایان مهلت تهران به طرف‌های برجام برای اجرای کامل این توافقنامه و رفع تحریم‌های آمریکا علیه ایران مانده است، برخی تحلیلگران سیاسی در نگاهی بدبینانه معتقدند که رئیس جمهور جدید آمریکا از این تاریخ عبور خواهد کرد.

این دسته از تحلیلگران بر این باورند پذیرش خواسته تهران از سوی جو بایدن، نشان دهنده ضعف دولت جدید آمریکا در برابر ایران خواهد بود.

اما برخی منابع خبری از امکان‌پذیر بودن اعلام بازگشت آمریکا به توفقنامه برجام در سخنرانی جو بایدن، رئیس جمهور این کشور در کنفرانس امنیتی مونیخ سخن گفته‌اند. کنفرانس امنیتی مونیخ که شعار «گذر از جهان بدون غرب» را برای خود انتخاب کرده است، روز جمعه، ۱۹ فوریه برگزار خواهد شد.

روحانی: خجالت نکشید

از همین رو حسن روحانی، رئیس جمهور ایران که در روزهای گذشته بارها به مناسبت‌های مختلف بر حفظ دیپلماسی برای حفظ برجام تأکید داشته است، بار دیگر امروز نیز گفت: «ما که نمی‌خواهیم به آمریکا بگوییم در برابر فشار ما غیرقانونی عمل کند؛ آنچه ما می‌خواهیم قانون است.»

رییس جمهور ایران در ادامه گفت: «تسلیم در برابر قانون عیب نیست و خجالت نکشیم.» او در ادامه این گفته که «اقدام‌های اخیر ایران در کاهش تعهدات برجامی‌اش برای تحت فشار قرار دادن آمریکا است» را رد کرد.

نگاه‌ها به سخنرانی بایدن؛ امیدها به باز شدن گره برجام در کنفرانس امنیتی مونیخ

مقام‌های دولت جدید آمریکا اگر چه بر باز بودن راه دیپلماسی برای حفظ برجام تأکید دارند اما در سخنانشان نشانی از کوتاه آمدن در برابر ایران ندارند.

از همین رو هرچه به تاریخ ۵ اسفند یعنی زمان توقف اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی ايران نزدیک می‌شویم، کشورهای درگیر با پرونده برجام بر تلاش‌هایشان برای متوقف کردن ایران در اجرای تصمیمش، و وادار کردن آمریکا برای بازگشت به برجام افزوده‌اند.

تلاش‌های کشورهای اروپایی برای گشودن گره اجرای برجام در حالی شدت گرفته است که تهران از روز ورود جو بایدن به کاخ سفید تا به امروز بر لزوم لغو تحریم‌ها علیه ایران توسط واشنگتن برای بازگشت به تعهدات برجامی‌اش سخن گفته است.

با وجود این به نظر می‌رسد مسئولان پرونده برجام در دولت جدید آمریکا قصد دارند تا با استفاده از زمان موجود، فضا را سنجیده و سپس تصمیم‌گیری کنند.

آمریکا: برجام یک کف است و نه یک سقف

ند پرایس، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا روز چهارشنبه در کنفرانس خبری روزانه خود گفت که توافق برجام برای دولت جدید آمریکا یک کف است و نه سقف.

او در ادامه تأکید کرد که آمریکا خواهان فراتر رفتن از توافق سال ۲۰۱۵ و مستحکم‌‌تر و طولانی‌تر کردن این توافق است.

آقای پرایس گفت که آمریکا می‌خواهد توافق برجام را مبنای مذاکرات آینده با ایران در خصوص «مسائل نگران کننده مانند برنامه موشکی بالستیک» قرار دهد. او در ادامه با اشاره به این که آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا با همتایان بریتانیایی، آلمانی و فرانسوی‌اش گفتگو می‌کند، ادعا کرد که ایالات متحده در مورد مسائل نگران کننده در ارتباط با ایران با متحدانش دیدگاه مشترکی دارد.

گفتگوی بایدن و نتانیاهو

همچنین آقای بایدن در حساب کاربری‌اش در توئیتر خبر داد که روز چهارشنبه با بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل نتانیاهو تماس تلفنی داشته و بر تعهد کشورش برای حفظ امنیت اسرائیل به عنوان کشور «متحد» آمریکا تأکید کرده است.

اگر چه پیشتر برخی رسانه‌های خبری از وجود اختلاف میان سیاست‌های دولت جدید آمریکا با سیاست‌های آقای نتانیاهو خبر می‌دادند اما رئیس جمهور آمریکا در ادامه توئیت خود نوشت که تیم‌های آمریکا و اسرائیل برای تقویت همکاری‌های استراتژیک دو‌جانبه در همه مسائل امنیتی منطقه از جمله ایران همواره در تماس هستند.

اسرائیل که همواره مخالف توافقنامه برجام بوده است، در روزهای گذشته و با روی کار آمدن دولت آقای بایدن در آمریکا، بازگشت واشنگتن به برجام را «خطا و احمقانه» دانست.

با این حال رایزنی‌ها در خصوص برجام با حضور بازیگران متفاوت، شدت گرفته است؛ بازیگرانی که تلاش می‌کنند فضای مذاکره را از بن‌بست کنونی خارج سازند یا بر شدت اختلاف‌ها بیافزایند.