پژوهشگر پرکار پربار

۲۷ بهمن ۱۳۷۴: ۲۵ سال پیش در چنین روزی محمدجعفر محجوب در لس‌ آنجلس درگذشت: «زمانی گفتند "تشریف بیاورید ایران" که دیگر امکان بازگشت قطعی نبود.»

محمدجعفر محجوب در سال ۱۳۰۳ در تهران زاده شد.

پدرش داروساز بود: «مادرم در خانه ما که مدرسه دخترانه‌ای شده بود که عمه‌ام تأسیس کرده بود، وقتی من عقل‌رس بودم کلاس‌های پنج و شش ابتدایی را درس می‌داد. من تنها پسر آن مدرسه خانگی بودم. بقیه همه دختران بزرگتر بودند.»

تا کلاس ۱۲ دانش‌های تجربی و مقدمات دام‌پزشکی را خوانده بود، ولی سرانجام دیپلم ادبی گرفت.

۲۰ ساله بود که به دانشکده حقوق رفت و همزمان تندنویس مجلس شورای ملی شد و آن شغل را ۱۹ سال داشت: «می‌گفتند هرچه می‌نویسید، باید پیوسته باشد و به خصوص وسط آن افتادگی نداشته باشد.»

۲۳ ساله بود که به حزب توده پیوست، ولی پس از کودتای ۱۳۳۲ از روش رهبری سرخورد و از سیاست کناره گرفت: «برای حزب و بعد به طور آزاد مقاله می‌نوشتم تا این که بزرگ علوی به من گفت، مقاله روزنامه فرادا در دکان مغازه عطاری است. کتاب منتشر کن.»

۲۷ ساله بود که کتاب "فن نگارش یا راهنمای انشا" را با همکاری دوستش علی اکبر فرزام‌پور نوشت که هنوز بازچاپ می‌شود: «هر گرفتاری که داشتم در آن کتاب شرح دادم که به چه دلیل به فکر افتادم کتابی برای چیز نوشتن بنویسم، چون بیش از هر کسی خودم رنج بردم.»

او با پژوهش‌های ماندگار در فرهنگ توده و ادبیات کهن ایران و انتشار آثار پایداری مانند "کلیات عبید زاکانی" و "دیوان ایرج میرزا" گنجینه ارزنده‌ای به دوستداران ادب فارسی عرضه کرد که انتقاد به ناهنجاری‌های همیشگی انسانی هر نسلی را پیش چشم می‌نهند.

محمدجعفر محجوب در ۷۱ سالگی در جنوب کالیفرنیا درگذشت.