اظهارات خامنه‌ای و روحانی درباره سیاست ایران در قبال توافق هسته‌ای

روحانی و خامنه‌ای به اظهارات آنتونی بلینکن درباره باز بودن مسیر گفت‌وگو و دیپلماسی در مناقشه هسته‌ای واکنش نشان دادند. روحانی اظهارات وزیر اطلاعات ایران درباره احتمال تجهیز ایران به جنگ‌افزارهای هسته‌ای را تکذیب کرد.

در شرایطی که دولت جدید آمریکا رفع تحریم‌های ایران را منوط به بازگشت ایران به تعهدات برجامی کرده است، جمهوری اسلامی پایبندی خود به الزام‌های پیش‌بینی شده در برجام را وابسته به لغو تحریم‌ها می‌کند.

جمهوری اسلامی برای توقف اجرای پروتکل الحاقی ضرب‌الاجل تعیین کرده است. سعید خطیب‌زاده، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران اعلام کرد که در صورت عدم رفع تحریم‌ها، ایران از اجرای این پروتکل خودداری خواهد کرد.

معنای چنین سخنی محدود شدن امکان دسترسی بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به تاسیسات هسته‌ای ایران است.

در واکنش به سخنان آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا، درباره باز بودن باب گفت‌وگوی دیپلماتیک با ایران، حسن روحانی و آیت‌الله خامنه‌ای اظهار نظر کردند.

خامنه‌ای چه گفت؟

خامنه‌ای در سخنرانی خود تنها بخش کوچکی را به موضوع برجام اختصاص داد؛ سخنانی که دو عرصه را در بر می‌گرفت. نخست تاکید بر توان نظامی و دفاعی ایران و دیگری اینکه جمهوری اسلامی در ارتباط با برجام منتظر دیدن عمل از سوی طرف مقابل است.

خامنه‌ای در سخنان خود اعلام کرد که جمهوری اسلامی از منظر "نظامی و دفاعی" قدرتمند شده و "به یک قدرت بزرگ منطقه‌ای" تبدیل شده است.

او در بخش دیگری از سخنان خود گفت: «درباره برجام، حرف‌ها و وعده‌هایی گفته می‌شود. ولی ما حرف و وعده خوب که نقض و بر ضد آن عمل شود، زیاد شنیدیم. بنابراین حرف و وعده فایده ندارد و فقط عمل مهم است.»

حسن روحانی بخش زیادی از سخنان خود را در جلسه هیات دولت به موضوع برجام، پروتکل الحاقی و تحریم‌ها اختصاص داد.

بخش قابل ملاحظه‌ای از سخنرانی رئیس جمهوری ایران معطوف به خنثی کردن سخنانی بود که از سوی مقامات و مسئولان جمهوری اسلامی ایران طی روزهای گذشته ایراد شده است.

روحانی در واکنش به اظهارات محمود علوی، وزیر اطلاعات کابینه خودش گفت که «در برنامه دفاعی کشور جایی برای سلاح کشتارجمعی و از جمله سلاح هسته‌ای وجود ندارد.»

وزیر اطلاعات گفته بود، هرگاه ایران را وادار به تجهیز خود به سلاح هسته‌ای بکنند، مسئولیت آن با دیگران است.

روحانی در واکنش به مصاحبه محمود علوی با شبکه دوم سیما گفت: «جمهوری اسلامی ایران نمی‌خواهد دارنده سلاح هسته‌ای باشد، نمی‌خواهد نگهدارنده سلاح هسته‌ای باشد و به طریق اولی هیچ وقت نمی‌خواهد از سلاح هسته‌ای استفاده کند.»

حسن روحانی مدعی شد که جمهوری اسلامی خواستار فعالیت مخفی هسته‌ای نیست. این در حالی است که رافائل گروسی، دبیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در آخرین گزارش خود از عدم همکاری کامل ایران در روشن ساختن فعالیت‌ها در دو سایت اتمی سخن گفته بود.

رئیس جمهوری ایران از سوی دیگر به موضوع پروتکل الحاقی و اولتیماتوم ایران در ارتباط با عدم اجرای آن نیز اشاره کرد. روحانی گفت جمهوری اسلامی ایران خواستار اخراج بازرسان آژانس نیست.

او درباره گام نخست نیز رویکرد جدیدی را مطرح کرد. تا کنون ایران رسما پیشنهاد وزیر امور خارجه آمریکا را مبنی بر بازگشت گام به گام و تدریجی به تعهدات توافق هسته‌ای را رد کرده بود.

روحانی گفت: «آمریکایی‌ها یک قدم بردارند، ما هم یک قدم برمی‌داریم. آمریکایی‌ها همه قدم‌ها را یکجا بردارند، ما هم همه قدم‌ها را یکجا برمی‌داریم.»

باید یادآور شد که آمریکا و متحدان اروپایی بر افزودن دو موضوع فعالیت‌های موشکی ایران و همچنین اقدامات این کشور در منطقه نیز بر مسائل مورد مذاکره تاکید دارند.