ترک تحصیل دانش‌آموزان، چالشی جدی برای جامعه ایران

افزایش آمار ترک تحصیل دانش‌‌آموزان زنگ خطری اجتماعی را برای مسئولان به‌صدا درآورده است. گفته می‌شود که ۹۰ درصد دانش‌آموزان پس از ترک تحصیل به دام یکی از آسیب‌های اجتماعی چون اعتیاد می‌افتند.

برخی رسانه‌های ایران به معضلی پرداخته‌اند که در سال‌های اخیر گریبانگیر خانواده‌های تنگدست و ساکنان مناطق محروم ایران بوده اما زیر بار سنگین بحران کرونا شدت چشمگیری یافته است.

خبرگزاری ایلنا در گزارشی در روز ۱۳ فروردین با بهروز محبی، نماینده سبزوار، جغتای، جوین، خوشاب و داورزن در مجلس شورای اسلامی در باره ترک‌تحصیل دانش‌آموزان در حوزه انتخابیه او صحبت کرده و به نقل از او نوشته است، آمار ترک تحصیلی در برخی از شهرستان‌های کشور ۳۰ تا ۴۰ درصد است.

محبی به کمبود زیرساخت‌های مناسب جهت استفاده از "نرم‌افزار شاد" و دیگر امکانات اینترنتی برای آموزش مجازی در برخی شهرستان‌ها و نقاط دوردست أشاره کرده و گفته است: «از این رو متاسفانه عده زیادی از دانش آموزان فرصت تحصیل را از دست دادند که مساله حائز اهمیتی است.»

این نماینده مجلس در باره اعتبار ویژه برای تجهیز اینترنت و زیرساخت‌های آن در سراسر ایران گفته است، در مقوله آموزش و پرورش بیشتر بحث استخدام‌ها مطرح است تا تهیه امکانات آموزشی برای دانش‌‌آموزان کشور.

او تاکید کرده است که یکی از "مشکلات جدی" آموزش و پرورش در سال‌های آینده بازنشستگی گسترده معلمان و جایگزین کردن نیروها خواهد بود، که به دستور خامنه‌ای "باید از طریق تریبت معلم و دانشگاه شهید رجایی و دانشگاه فرهنگیان انجام شود."

درصد بالایی از دانش‌آموزان پس از ترک تحصیل به دام یکی از آسیب‌های اجتماعی چون اعتیاد می‌افتند.

أوضاع ناهنجار در دیگر مناطق

در آذرماه ۱۳۹۹ اعلام شد که آمار بازماندگی از تحصیل دانش‌آموزان در برخی مناطق در حد خطرناکی بالا رفته است. به عنوان مثال، آمار رسمی استان خراسان رضوی با ۴۰ هزار ترک‌تحصیل، رشدی ۳۰۰ درصدی را نشان می‌دهد. به گفته ناظران مستقل، آمار واقعی به‌مراتب بیشتر است.

بحث در این باره را حسنعلی اصغری، مدیرکل آموزش و پرورش استان قزوین به‌راه انداخت. به گفته او تا اوایل آذرماه در این استان دو هزار دانش‌آموز بازمانده از تحصیل شناسایی شده‌اند که اکثر آنها در مقطع متوسطه ترک تحصیل کرده‌اند.

پس از او، مسئولان آموزش و پرورش استان‌های دیگر هم آمار خود در این زمینه را اعلام کردند.

خبرگزاری تسنیم در گزارشی که روز ۲۹ دی منتشر شد به نقل از جواد حسینی، معاون وزیر آموزش و پرورش، نوشت، ۳۰ درصد دانش‌آموزان ایران، یعنی حدود پنج میلیون نفر، از وسایل هوشمند آموزش بی‌بهره هستند و به دلیل تعطیلی مدارس، از تحصیل بازمانده‌اند.

تسنیم نوشت، این آمار بیش از آنکه یک خبر باشد، اعلام یک فاجعه اجتماعی است.

«۹۰ درصد در دام آسیب‌های اجتماعی»

بر أساس آمارهای رسمی در اغلب استان‌های کشور شمار دانش‌آموزان دختری که ترک‌تحصیل کرده یا به دلایل دیگر از تحصیل بازمانده‌اند بیشتر از پسران است.

برخی کارشناسان و مقامات مسئول مهم‌ترین دلایل بازماندگی یا ترک‌تحصیل دانش‌آموزان را مشکلات اقتصادی، تعصبات فرهنگی و دسترسی نداشتن به مدرسه عنوان می‌کنند.

شماری از کارشناسان اما مهم‌ترین دلایل بروز این پدیده را فقر مالی و ضعف مدیریت می‌دانند و برخی دیگر تنها بر ضعف مدیریت انگشت می‌گذارند.

زهرا امت علی از این زمره کارشناسان به‌شمار می‌رود. او معتقد است، مسئولان آموزش و پرورش همواره تلاش می‌کنند «از زیر مسئولیت‌های خود شانه خالی کنند و بگویند که عوامل بیرونی باعث تشدید این آمار شده و به ما مربوط نیست.»

به هر حال این معضل اجتماعی می‌تواند در درازمدت به مثابه یک بمب ساعتی برای جامعه عمل کند، زیرا به گفته کارشناسان اجتماعی ترک تحصیل برای بسیاری از کودکان و نوجوانان آغاز یک دوران سرگردانی است که می‌تواند آینده آنها را تباه کند.

أواسط دی‌ماه اسکندر مؤمنی، دبیرکل ستاد مبارزه با مواد مخدر در نشست "هم‌اندیشی همکاری در طرح جامع یاریگران زندگی" فاش ساخت که نتایج یک "پیمایش دقیق در جامعه" نشان داده است، ۹۰ درصد دانش‌آموزان پس از ترک تحصیل به دام یکی از آسیب‌های اجتماعی چون اعتیاد می‌افتند.