خبرگزاری هرانا – آنچه در پی می‌آید گزارش ماهانه و اجمالی از وضعیت حقوق بشر در ایران در دوره زمانی فروردین ماه ۱۴۰۱ است که به همت نهاد آمار، نشر و آثار مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران تهیه شده است، این گزارش با توجه به حجم محدود آن و نیز به دلیل عدم اجازه فعالیت گروه‌های مستقل مدافع حقوق بشر در ایران نمی‌تواند بازتاب بی نقص وضعیت حقوق بشر در ایران باشد.
لازم به یادآوری است بخش آمار این تشکل به‌صورت سالانه گزارش مفصل‌‌تر خود را به اشکال آماری و تحلیلی از وضعیت حقوق بشر در ایران منتشر میکند.
خلاصه آنچه گذشت:
اخبار نقض حقوق بشر در فروردین ۱۴۰۱، با قریب به ۵ مورد اعدام، محکومیت‌های متعدد، احضارها، نقض گسترده حقوق زندانیان، نقض پایدار آزادی بیان، تجمعات کارگران بخصوص در زمینه معوقات مزدی و موارد دیگری که در استان‌های مختلف رخ داد، همراه بود. این گزارش بر مبنای اطلاعاتی گردآوری شده که صحت آنها به احراز رسیده است.
اعدام
فروردین ماه با قریب به ۵ مورد اعدام همچنان بازگو کننده نقض حق حیات در دستگاه قضایی جمهوری اسلامی ایران است. بنا بر گزارش نهادهای بین‌المللی، ایران به تناسب سرانه جمعیت و میزان اعدام، رتبه نخست اعدام شهروندان خود در دنیا را دارد.
در ماه سپری شده، حکم اعدام یک زندانی در زندان مرکزی کرج، فیض الله نوراللهی، احمد نوری، حمید گودرزیان و محمد نجاری در زندان اراک به اجرا درآمد.
به علاوه، دو زندانی در اصفهان و یک زندانی در خرم آباد به ترتیب از بابت اتهام قتل یک مامور آگاهی و یک مامور نیروی انتظامی به اعدام در ملا عام محکوم شدند.
همچنین، حکم دو زندانی که پیشتر از بابت اتهام قتل و تجاوز به اعدام محکوم شده بودند، به تایید دیوان عالی کشور رسید.
بیش از ۷۵ درصد اعدام های صورت گرفته در ایران توسط دولت یا نهاد قضایی اطلاع رسانی نمی‌شوند که نهادهای حقوق بشری اصطلاحا آن را اعدام “مخفیانه” می‌خوانند.
آزادی اندیشه و بیان
در این ماه، احمد رسولی و ساسان پاداش، بتول عظیمی، سهراب جلالی، جمال اسدی و فواد عنایتی، عابد خورشیدی، کیوان زندکریمی، سهند برزنجی، آرش شکیبا، خالد حسینی، جمشید فرزی، فردین پیمانکار، کیهان کاکه‌خانی و کیوان محمودی، آرش فداکار و آرمان سلیمی، امید شیخی، سامان میرکی و رضا اسلام‌دوست، سامان رسول‌زاده، دیاکو خلیلی، اشکان شکاک، صنعان رسول‌زاده و سینا آقازاده، به دلیل شرکت در مراسم نوروز توسط نیروهای امنیتی بازداشت شدند.
در فروردین ماه، بسان گذشته بازداشت متهمان بصورت متعدد گزارش شد که از میان این گزارشات میتوان به بازداشت لیلا سالم زاده و یاسمین اذان در خرمشهر، امیرحسین پورعفتیان در رشت، عبدالله چلداوی در اهواز و ۶ شهروند در خمین، میاندورود، مهاباد، قزوین و خراسان شمالی اشاره کرد.
همچنین، ۱۰۰ نفر در گیلان، ۵ شهروند در لرستان، ۷ شهروند در تهران و ری، ۷ شهروند در خرم آباد، ۱۲ شهروند در استان تهران به دلیل روزه خواری بازداشت شدند.
در ماه سپری شده محکومیت های متعددی صورت گرفت که از این تعداد می توان به محکومیت مهران سلیمان پور به یک سال و ۶ ماه حبس تعزیری، حسین روئین تن به ۲۰ سال حبس تعزیری و پرداخت جزای نقدی، هاشم خوران به ۲ سال و ۶ ماه حبس تعزیری، رحمان اسدی، فرهاد معروفی، عبید انوری، ریبوار چارکداری و جلال قادرزاده، مجموعا به ۱۳ سال حبس تعزیری، عزیز قادرتاج، سلیم شریفی، محمدخالد حمزه‌پور، کمال قویتاسی و رحمان یوسفی مجموعا به ۲۰ سال و شش ماه حبس تعزیری، یوسف امینی به دو سال حبس تعزیری، ایوب موسی به ٨ سال حبس تعزیری و ٩ میلیون و هفتصد هزار تومان جریمه نقدی و سیامند خوارزم و هاوری خوارزم هر یک به ۶ ماه حبس تعزیری، امید معروف به دو سال حبس تعزیری، عبدالواحد عباسی زاده به ۳ ماه حبس تعزیری، واحد شیخ محمدی به ۶ ماه حبس تعزیری و حیدر علیزاده و شیرزاد مامندی مجموعا به ۶ سال حبس تعزیری اشاره کرد.
طبق قانون، قاضی نباید کسی را احضار یا جلب کند، مگر آن که دلایل کافی داشته باشد. اگرچه ممکن است کسی که در مظان اتهام قرار گرفته است، پس از پایان دادرسی، تبرئه شود، اما همین زدن برچسب اتهام به دیگری باید دلیل داشته باشد. قاضی در صورت سهل‌انگاری در این مورد، خود مشمول محکومیت انتظامی می‌شود. اما در این حیطه معیارهای مراجع قضایی ایران متناقض با موازین حقوق بشری است.
از این قرار، مجید خادمی شعبه ۱ دادگاه انقلاب بندرماهشهر، توماج صالحی به واحد اجرای احکام دادسرای شاهین شهر، علی یونسی و امیرحسین مرادی به دادگاه انقلاب تهران، مهتاب قلیزاده شعبه ۲۶ دادگاه انقلاب تهران و علی کجباف شعبه ۳ دادگاه انقلاب اهواز احضار شدند.
همچنین، واحد صوفی، جمال علوی، آکو احمدی، رحیم احمدی، ناصر روزخون، لقمان شنگه، ویسی قادری، امیر سلطانی و متین خوله به اداره اطلاعات و اطلاعات سپاه شهرستان مهاباد، احمد پیغامی، هادی حسین‌زاده و محمد آذرخش به اداره اطلاعات اشنویه احضار شدند.
از سوی دیگر، سهیل عربی، با دریافت ابلاغیه‌ای جهت اجرای حکم حبس به شعبه ۱ اجرای احکام کیفری دادسرای عمومی و انقلاب ناحیه ۳۳ احضار شد.
به جز این، رضا اسلام‌دوست، امید اسلام‌دوست، سامان رسول‌زاده، صنعان رسول‌زاده، دیاکو محمدگه‌وری، هادی حسن‌زاده و اشکان شکاک پس از احضار به اداره اطلاعات اشنویه مورد بازجویی قرار گرفتند.
در ماهی که گذشت، مهدی محمودیان، آرش کیخسروی، مصطفی نیلی، محمدرضا فقیهی و مریم افرافراز، امیرحسین مرادی و علی یونسی و علی کجباف در مراجع قضایی محاکمه شدند.
افزون بر این، مدیر مسئول پایگاه خبری نسیم آنلاین و مدیر مسئول سایت یکتاپرس و مدیرمسئول پایگاه خبری صدای معلم، توسط هیات منصفه دادگاه مطبوعات مجرم شناخته شدند.
به علاوه، با دستور کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه روز جمعه ۵ فروردین سایت پایگاه خبری و تحلیلی امتداد از دسترس خارج شد. این اقدام بدون اخطار قبلی صورت گرفته است.
زندان
در ماهی که گذشت، مهدی صالحی قلعه شاهرخی، زندانی سیاسی محکوم به اعدام و یکی از بازداشت شدگان اعتراضات مربوط به دیماه ۹۶ در خمینی‌شهر درگذشت و سحرگاه روز جمعه ۲۶ فروردین ماه، پیکر وی، تحت تدابیر امنیتی در آرامگاه جدید یزدانشهر به خاک سپرده شد.
از سوی دیگر، یک زندانی محبوس در زندان تهران بزرگ در پی عدم رسیدگی پزشکی اقدام به خودکشی کرده و به بیمارستان خارج از زندان اعزام شد. وی که از مشکلات اعصاب و روان رنج میبرد، پیش از این نیز، روز شنبه ۱۳ فروردین‌ماه خودکشی کرده بود.
همینطور، میلاد جعفری ٢۵ ساله اهل کرمانشاه و ساکن تهران که از بابت اتهامات مرتبط با مواد مخدر توسط پلیس آگاهی شاپور تهران بازداشت شده بود، به طور مشکوکی جان خود را از دست داده است.
در ضمن، گلرخ ایرایی، زندانی سیاسی روز سه‌شنبه ۳۰ فروردین‌ماه، بدون اطلاع قبلی از زندان آمل خارج و به دادسرای اوین منتقل شد، اما پس از ساعت‌ها بلاتکلیفی مجددا به این زندان بازگردانده شد.
گفتنی است، روز یکشنبه ۱۴ فروردین ماه، سعید افکاری در حساب شخصی اش از ضرب و شتم برادر خود وحید افکاری و شکسته شدن دستش در زندان عادل آباد شیراز خبر داد.
افزون بر این، سهیلا حجاب، زندانی سیاسی محبوس در بند زنان کانون اصلاح و تربیت کرمانشاه، روز دوشنبه ۸ فروردین‌ماه، توسط زندانبانان مورد ضرب و شتم قرار گرفته و از ملاقات او با خانواده‌اش جلوگیری شد.
به علاوه، خسرو صادقی بروجنی، نویسنده و روزنامه‌نگار محبوس در زندان اوین به بهانه مشارکت در برنامه بزرگداشت نوروز در زندان از برقراری تماس تلفنی محروم شده است.
در ضمن، شلیر احمدی، طی مدت بازداشت در یکی از بازداشتگاه‌های امنیتی در ارومیه از حق دسترسی به وکیل و ملاقات با خانواده محروم بوده است.
از طرفی، محمد شریفی مقدم، مصطفی عبدی و عباس دهقان سه درویش گنابادی محبوس در زندان تهران بزرگ ممنوع الملاقات شدند.
همچنین، احمدرضا جلالی، زندانی دو تابعیتی محکوم به اعدام در زندان اوین در پی اعتراض به عدم تحویل کامل داروهایش توسط مسئولان بهداری با برخورد فیزیکی مواجه شد.
همینطور، زندانیان سیاسی محبوس در بند جدید امنیتی زندان ارومیه با مشکلات بسیاری در زمینه های گوناگون روبرو هستند. در گزارشی از هرانا به گوشه ای از این مشکلات از جمله در خصوص وضعیت بهداشت، محدود شدن ملاقات ها و افزایش برخورد خشونت آمیز زندانبانان پرداخته شده است.
گفتنی است، وحید باقری، زندانی سیاسی و یکی از بازداشت شدگان اعتراضات سراسری آبان ۹۸ علیرغم سپری کردن بیش از ۱۹ ماه از میزان محکومیت خود از مخالفت با درخواست آزادی مشروطش مطلع شد و روز سه شنبه ۳۰ فروردین ماه، با پایان مرخصی به زندان تهران بزرگ بازگشت.
افزون بر این، هوشنگ رضایی، زندانی سیاسی محبوس در زندان رجایی شهر کرج، روز شنبه ۲۰ فروردین ماه، در پی اعتصاب به یکی از سلول های انفرادی این زندان منتقل شد.
برخی زندانیان در دوران بازداشت و یا حبس خود در کنار مشکلات هر روزه زندان به ناچار برای شنیده شدن دادخواهی‌شان دست به اعتصاب غذا می‌زنند.
در فروردین ماه، سهیلا حجاب در بند زنان کانون اصلاح و تربیت کرمانشاه، شاکر بهروز در زندان ارومیه، شکیلا منفرد در زندان قرچک ورامین و مهدی صانع فرشی در زندان ارومیه در اعتصاب غذا بسر بردند.
همچنین، رفیق پزشکی، بهزاد پزشکی، کریم پزشکی، سعید رشیدی و جمال مروتی شهروندان بازداشتی اهل بانه کماکان در زندان سنندج در بلاتکلیفی بسر می برند.
به علاوه، عالیه اقدام دوست، فعال کارگری علیرغم گذشت بیش از دو ماه از زمان دستگیری، در پی عدم تامین قرار وثیقه در بند زنان زندان اوین بسر میبرد.
در ضمن، اکبر حسینی، سرباز وظیفه اهل مرند به صورت بلاتکلیف در زندان تبریز در بازداشت بسر میبرد.
گفتنی است، یازدهم فروردین ماه امسال، حبس امیرحسین مرادی و علی یونسی دوساله شد. در این مدت این دو جوان در بازداشت موقت قرار داشتهاند.
در حالی که در هفته های اخیر برخی گزارشات امیدها را در خصوص احتمال آزادی مراد طاهباز زندانی دو تابعیتی و یکی از متهمان پرونده فعالان محیط زیست افزایش داده بود وی کماکان در زندان اوین دوران محکومیت خود را سپری میکند. به گفته خانواده آقای طاهباز قرار بود این شهروند به همراه نازنین زاغری رتکلیف و انوشه آشوری آزاد شود، امری که تاکنون محقق نشده است.
در ضمن، فریده مرادخانی، فعال مدنی با گذشت نزدیک به ۳ ماه از زمان بازداشت کماکان به صورت بلاتکلیف در یکی از سلول‌های انفرادی بازداشتگاه اطلاعات موسوم به بند ۲۰۹ زندان اوین به سر می برد
از طرفی، خانم دلیلی همسر شهاب دلیلی با اشاره به وضعیت نامطلوب همسرش در زندان گفت: “شهاب برای این که ما ناراحت نشویم، هیچ وقت گله‌ای از وضعیت آن‌جا نمی‌کند ولی در میانه صحبت‌هایش متوجه شدم که آن‌جا ساس دارند و با بقیه زندانی‌ها برای این که از شر آن خلاص شوند از حشره‌کش و دیگر چیزها استفاده می‌کنند و مجبور هستند مدام جایی که می‌خوابند را ضدعفونی کنند. از سوسک برایم گفته، از فاضلاب آن‌جا گفته. این‌ها هیچ‌کدام مستقیم نبوده ولی ما وقتی با هم حرف می‌زنیم دوست دارد بداند ما در طول روز چه می‌کنیم و در جریان زندگی ما باشد و او هم تعریف میکند و بین صحبت‌هایش است که من متوجه می‌شوم که شرایط مناسبی ندارد ولی گله‌ای نمی‌کند که ما ناراحت شویم”.
حق درمان و رسیدگی پزشکی همواره از مهمترین موارد نقض حقوق زندانیان در ایران به شمار می‌رود.
از این قرار، کسری بنی عامریان و احمد یزدانی پور در زندان اوین، مریم اکبری منفرد در زندان سمنان، مجید کشوری در زندان تهران بزرگ، نرگس محمدی، عالیه مطلب زاده، زهرا صفایی و شکیلا منفرد در زندان قرچک ورامین، علیرضا ثقفی در زندان کچویی کرج و خدیجه مهدی پور در زندان ایلام از دریافت خدمات درمانی محروم بودند.
به جز این، جمشید شارمهد، شهروند دو تابعیتی ایرانی-آلمانی پس از ۷ ماه بی خبری با خانواده خود تماس گرفت. به گفته خانواده وی، آقای شارمهد که از مشکلات تنفسی رنج میبرد در زندان‌های ایران با مشکل فشار خون مواجه شده و از خدمات درمانی محروم است. وی حدود ۶۰۰ روز گذشته را در سلول انفرادی در بازداشت بسر برده و مرتبا مورد بازجویی قرار میگیرد.
با وجود خطرهای موجود، محرومیت زندانیان عقیدتی و سیاسی از اعزام به مرخصی به وفور گزارش شده است که از مهمترین آنها میتوان به مریم اکبری منفرد در زندان سمنان، احمد یزدانی پور در زندان اوین، زهرا صفایی در زندان قرچک ورامین و مجید کشوری در زندان تهران بزرگ اشاره کرد.
اقلیت های ملی و مذهبی
اتنیک ها در فروردین ماه نیز زیر فشار فزاینده بازداشت ها و احضارها بودند.
در این ماه، ابراهیم شه‌بخش در زاهدان، عبدالخلق بلوچزهی در چابهار، ریبین ریشی و رامین ریشی در بانه، زانکو مسعودی در سقز، محمد فتح‌الهی در بوکان و حسن یزدانی و جلال خاکسار در قوچان بازداشت شدند.
لازم به ذکر است، یوسف سلحشور، فعال ترک (آذربایجانی) توسط شعبه ۳ دادگاه انقلاب تبریز به ۱ سال حبس،۲ سال ممنوعیت خروج از کشور و ۲ سال ممنوعیت از فعالیت در فضای مجازی محکوم شد.
اعمال فشار و تهدید اقلیت‌های مذهبی در این ماه نیز ادامه داشت.
در فروردین ماه، سعیده خضوعی، شهروند بهائی ساکن تهران پس از حضور در شعبه ۲ بازپرسی دادسرای اوین بازداشت شد.
در ماهی که سپری شد، افسانه امامی، حمید ناصری و سعید ناصری سه عضو یک خانواده بهائی مجموعا به ۷ سال حبس تعزیری، مونا مهرابی، الهام کرم پیشه، افسانه یادگار اردستانی و احسان الله یادگار اردستانی، شهروندان بهائی اهل ورامین به مجموعا ۱۲ سال حبس تعزیری، سوفیا مبینی و نگین تدریسی، دو شهروند بهائی هر یک به تحمل ۵ سال حبس تعزیری، فرشاد فتاحی، شهروند سنی مذهب به ۳ سال حبس تعزیری، احمد (یوحنا) سرپرست، ایوب (فرزین) پوررضازاده و مرتضی حاجب مشهود کاری سه نوکیش مسیحی هر یک به ۵ سال و یک روز حبس و پرداخت یکصد و هشتاد میلیون ریال جزای نقدی محکوم شدند.
گفتنی است، آرش راسخی، نسیم قنواتیان، مارال راستی، مهناز جان نثار، امید آفاقی، مهرالله افشار، ادیب حق پژوه و فرهاد امری، هشت شهروند بهائی ساکن بندرعباس، جهت تحمل دوران محکومیت خود به شعبه ۲ واحد اجرای احکام دادگاه انقلاب بندرعباس احضار شدند.
همینطور، حکم توقیف اموال و املاک دو شهروند بهائی ساکن بندر لنگه به نام های موهبت الله ثابت و عرفان نوح نژاد صادر شد. این حکم شامل دستور توقیف کارگاه تیرچه سازی و منازل محل سکونت این شهروندان است. صدور این حکم در حالی است که محل کسب این شهروندان از آذرماه سال ۹۸ پلمب شده و باوجود پیگیری های مکرر تاکنون نیز رفع پلمب نشده است.
در ضمن، روز سه شنبه ۲۳ فروردین ماه، نمازخانه “نبی رحمت” شهروندان اهل سنت در زاهدان به دلایل نامعلومی تخریب شد.
به جز این، سکینه بهجتی و فریبا دلیر نوکیشان مسیحی جهت تحمل حبس راهی زندان لاکان رشت و زندان اوین شدند.
حقوق کودک
برای برخی از نوجوانان، هنگامی که رشد و بلوغ طبیعی آنها با وقایع ناراحت کننده ای همراه شود، ممکن است برای آنها بسیار سخت و تحمل ناپذیر باشد. احساسات بسیار قوی همراه با ترس، استرس، سردرگمی، عدم اطمینان، فشار برای موفقیت و همچنین بدست آوردن توانایی فکر کردن در مورد اتفاقات به روش جدید برتوانایی حل مسئله و نحوه تصمیم گیری نوجوانان تاثیر می گذارد، و گاهی این فشارها ذهن خام و بی تجربه ی کودک را به سمت خودکشی برای رهایی از موقعیت مذکور سوق می دهد. سهم نوجوانان ایرانی از خودکشی‌های سالانه از سوی سازمان پزشکی قانونی بیش از ۷ درصد اعلام شده است.
از طرفی، یک نوجوان ۱۷ ساله در شهرستان جوانرود، یک دختر ۱۵ ساله در تهران و یک دختر نوجوان ساکن روستای سرپری از توابع بخش مرکزی شهرستان کهگیلویه دست به خودکشی زدند.
از سوی دیگر، یک زن در روستای بسیطین از توابع بخش مرکزی رامهرمز پس از قتل ۳ فرزند خود دست به خودکشی زد. همزمان در خبری مشابه، مادری در پیرانشهر پس از قتل دو فرزند خود، اقدام به خودکشی کرد.
به جز این، مردی که متهم است کودک سه و نیم ساله خود را با خوراندن متادون به قتل رسانده است، بازداشت شد.
به علاوه، فرمانده انتظامی شهرستان رودسر از نجات یک کودک پانزده ماهه در این شهرستان توسط ماموران نیروی انتظامی خبر داد. به گفته سیدجلال‌الدین جوانمردی پدر و مادر این کودک قصد پرتاب او به داخل رودخانه را داشتند که با اقدام به موقع پلیس از آن جلوگیری شده است.
همینطور، بنا بر اعلام مدیرکل بهزیستی آذربایجان شرقی، یک نوزاد که در منطقه گلشهر تبریز رها شده بود، به بهزیستی منتقل شد.
در ضمن، یک دانش آموز ۱۶ ساله به نام علی شجاع در مدرسه “شهید غفاری” شهرستان کوار از توابع استان فارس، توسط معاون مدرسه خود مورد تنبیه بدنی قرار گرفته و بر اثر شدت ضربه وارده از هوش رفت.
افزون بر این، معلم خاطی که با تنبیه یک پسر دانش‌آموز باعث شکستن سر وی شده بود، توسط دادگاه کیفری اشنویه به مدت یک ماه ملزم به انجام کارهای خدماتی در خانه معلم اشنویه و ارومیه شد.
در ضمن، روز شنبه ۱۳ فروردین‌ماه، دو نوجوان ۱۴ ساله ساکن روستای نردین از توابع شهرستان میامی استان سمنان، در یک استخر کشاورزی سقوط کرده و جان خود را از دست دادند.
در ماهی که گذشت، آریانا سلیمی، نوجوان ۱۴ ساله در سنندج و پریسا سپاهی ١٧ ساله در پیرانشهر بازداشت شدند.
زنان
در ماهی که گذشت، زنی در تهران در پی پایان دادن به رابطه‌اش با یک مرد توسط او به قتل رسید. متهم بازداشت و پرونده برای رسیدگی به شعبه ۱۰ دادگاه کیفری استان تهران ارجاع داده شده است.
همچنین، سرپرست فرماندهی انتظامی آمل از کشف جسد یک زن جوان که توسط بستگان نزدیک خود به قتل رسیده خبر داد. برخی گزارشات هویت وی را سارا شادی فر عنوان کرده اند که گفته می‌شود توسط برادرش با انگیزه ناموسی کشته شده است.
همینطور، یک زن جوان به نام زینت مزیدی، در روستای دهنو از توابع زرین دشت با ضربات متعدد یک میله آهنی به سرش توسط پدرش به قتل رسید.
گفتنی است، مردی در مشهد با انگیزه ناموسی توسط ۳ تن از بستگان همسرش به قتل رسید. متهمان این پرونده توسط پلیس بازداشت شدند.
به علاوه، علیرغم فروش بلیت به زنان علاقه‌مند به تماشای دیدار تیم ملی فوتبال مردان ایران و لبنان از ورود آنان به ورزشگاه جلوگیری شد. همزمان به منظور پراکنده کردن زنان تجمع کننده پشت درهای ورزشگاه از اسپری فلفل استفاده شد. از سوی دیگر در حالی که فدراسیون فوتبال ایران طی بیانیه‌ای مدعی «جعلی» بودن بلیت‌های فروخته شده به زنان شده است، رئیس اداره ورزش و جوانان خراسان رضوی، در خصوص جلوگیری از ورود زنان به استادیوم، مسئولیت تمام تصمیمات اخذ شده را متوجه تهران دانست.
به جز این، سخنان علیرضا جهانبخش، کاپیتان تیم ملی فوتبال ایران در خصوص حضور زنان تماشاگر در ورزشگاه‌ها در اخبار صدا و سیما حذف شد.
همینطور، روز ۱۴ فروردین، پیکر یک زن قربانی کودک همسری در شیراز، ۴ روز پس از خودکشی کشف شد. نوزاد ۸ ماهه این زن، که به مدت ۴ روز در کنار پیکر بی جان مادر بوده پس از کشف جسد به بیمارستان منتقل شده است.
در ضمن، یک زن در روستای بسیطین از توابع بخش مرکزی رامهرمز پس از قتل ۳ فرزند خود دست به خودکشی زد. همزمان در خبری مشابه، مادری در پیرانشهر پس از قتل دو فرزند خود، اقدام به خودکشی کرد.
گفتنی است، مردی در یکی از روستاهای شهرستان جهرم که اقدام به اسیدپاشی بر روی همسر ۱۷ ساله خود کرده بود بازداشت شد.
به علاوه، دادستان دادسرای عمومی و انقلاب نیشابور از شناسایی و بازداشت سه زن جوان به دلیل آنچه رقص و پایکوبی در “گلزار بهشت فضل” این شهرستان عنوان شده است خبر داد.
گفتنی است، سه مرد در تهران که متهم هستند به بهانه مسافرکشی زن جوانی را ربوده و مورد آزار و اذیت قرار داده اند، بازداشت شدند.
کارگران و اصناف
در ماهی که سپری شد ۷۲ کارگر در سایه فقدان ایمنی محیط و شرایط کار در اقصی نقاط کشور دچار حادثه شدند. ایران در زمینه رعایت مسائل ایمنی کار در میان کشورهای جهان رتبه ۱۰۲ را به خود اختصاص داده که رتبه بسیار پایینی است.
در فروردین ماه، عدم رعایت ایمنی کار ۴۴ کارگر را مصدوم و ۲۸ تن دیگر را به کام مرگ کشاند.
از اخبار مرتبط در این حوزه می توان به مرگ و مصدومیت ۶ کارگر از جمله حداقل یک کودک کار در اصفهان و دزفول، مرگ ۵ کارگر از جمله یک پاکبان در کرج، شیراز و بهشهر، مرگ و مصدومیت ۴ کارگر در یاسوج، شبستر و شادگان، مرگ یک کارگر در بندر شهیدرجایی، مرگ یک کارگر در سنندج، مصدومیت ۶ کارگر در تبریز، مرگ ۳ کارگر در ماهشهر، روانسر و سقز، مرگ دو کارگر در راز و جرگلان، مصدومیت یک کارگر در شیراز، مرگ و مصدومیت ۵ کارگر در نجف آباد و مهاباد، مرگ دو کارگر در کرج و تهران، مرگ و مصدومیت ۴ کارگر در ازنا، ارد، بروجرد و مریوان، مرگ و مصدومیت ۳ کارگر از جمله دو آتش نشان در خوی و اصفهان و مرگ و مصدومیت ۲۳ کارگر در سمنان، فردیس و مریوان و بهاباد اشاره کرد.
همچنین، مرتضی صیدی و امیر عباسی و امیر امیرقلی، امیر عباسی، محمد ایران نژاد، سارا عسگری، نصرالله امیرلو و مرتضی صیدی فعالین کارگری، توسط نیروهای امنیتی بازداشت شدند.
گفتنی است، کارگران شهرداری بهبهان و کارگران شرکت سایپا در استان آذربایجان شرقی دست به اعتصاب زدند.
بعلاوه، ۹۰ تن از کارگران شهرداری ایلام، پنجاه و سه تن از کارگران شرکت فولاد نطنز و مجتمع کشت و صنعت لرستان و سه تن از کارگران کارخانه سیمان آباده از محل کار خود اخراج شدند.
همینطور، شماری از کارگران اخراجی مخابرات خوزستان علیرغم گذشت ۸ ماه از صدور حکم بازگشت به کار، کماکان در بلاتکلیفی به سر می برند. همچنین کارگران کارخانه کیان از ادامه‌ی بلاتکلیفی خود خبر دادند.
همچنین، کارگران ساختمانی از هزینه‌های درمان گلایه دارند و می‌گویند، پزشکان بیماران را به مطب‌های خصوصی می‌‌کشانند. همینطور، رئیس هیئت مدیره تعاونی تأمین نیاز کارگران و استادکاران ساختمانی کشور از عدم برخورداری ۵۰۰ هزار کارگر ساختمانی از حق بیمه خبر داد. این در حالیست که به گفته وی؛ ۴۰ درصد از حوادث کار در ایران مربوط به بخش ساختمان است.
اگر چه که کارگر و کار انجام شده توسط او، دارای منزلت و جایگاه بسیار بالایست، ولی متاسفانه این جایگاه مورد توجه مسئولین، کارگزاران و کارفرمایان قرار نمی گیرد و در بسیاری از مواقع، این قشر ضعیف جامعه موفق به اخذ معوقات مزدی و رسیدن به مطالبات حداقلی خود نمی شوند، و یا بدون دلایل موجه از کار اخراج و یا تعدیل می‌شوند. به همین خاطر در بسیاری از موارد برای تحقق خواسته های خود ایجاد تجمعات اعتراضی را برمی گزینند.
در فروردین ماه، دستکم ۸۶ تجمع اعتراضی برگزار شد که از مهمترین آنها میتوان به تجمع اعتراضی کارگران فصلی منطقه یک آبفای اهواز، کارگران کشت و صنعت لرستان، کارگران شهرداری نیشابور، بجنورد، رشت و رباط کریم، کارگران پتروشیمی چوار ایلام، کشاورزان در اصفهان، مرغداران استان چهارمحال و بختیاری و کارگران شرکت آب و فاضلاب بهبهان، کارگران کارخانه کیان تایر، کارگران خطوط ابنیه فنی زنجان، کارگران گروه ملی فولاد اهواز و کارگران شرکت کاشی اصفهان اشاره کرد.
افزون بر این، کادر درمان در خرم آباد، سنندج و سبزوار و تبریز، بازنشستگان شرکت مخابرات ایران در تهران، سمنان، گیلان، اصفهان، کرمانشاه، اردبیل، زنجان و سیرجان و تهران، پرسنل رسمی شرکت مناطق نفت‌خیز جنوب، رزیدنت‌ها در اصفهان و تهران و شیراز، بازنشستگان صنعت نفت در شیراز، اراک، اهواز، تهران، کرج، اصفهان، آبادان، اردبیل، شاهین شهر، کرمانشاه و تبریز و بازنشستگان تامین اجتماعی در شهرهای اهواز، بجنورد، ایلام، رشت، اردبیل، اراک، مشهد و کرمانشاه و کارکنان بخش‌های مختلف اداره آب و فاضلاب بهبهان برای تحقق خواسته های خود دست به تجمعات اعتراضی زدند.
در ضمن، شماری از رانندگان تاکسی در ارومیه، شماری از غرفه داران میدان میوه و تره‌بار جلال‌آل‌احمد واقع در تهران و کارگران پروژه‌ای شاغل در پالایشگاه آدیش کنگان دست به اعتصاب زدند.
در این ماه معوقات مزدی متعدد بسان گذشته در جریان بود. از جمله اخبار در این حیطه میتوان به معوقات مزدی کارگران پیمانکاری واحد نگهداری ابنیه فنی راه آهن، کارگران روزمزد پتروشیمی چوار ایلام، کارگران شهرداری بندرعباس، اندیمشک، بهبهان، لوشان و سی سخت و رودبار، کارگران کارخانه سیمان آباده و کارگران کارخانه کیان تایر، بازنشستگان شرکت هواپیمایی هما، کارگران خطوط ابنیه فنی زنجان و نیروهای قراردادی شهرداری تهران و کارگران بازنشسته کارخانه صنایع مخابراتی راه دور شیراز اشاره کرد.
گفتنی است، صلاح آزادی فعال صنفی معلمان مریوان و نادر شریفی، کوروش قنبری، زادعلی محمودی، محمد سعیدی ابواسحاقی، کوروش شریفی، حمید اسحاقی، محمد امیری، غلامحسین موسوی و علی بابامیر ۹ تن از فرهنگیان شهرستان لردگان، روح الله مردانی معلم و فعال صنفی فرهنگیان در دلفان، محمود بهشتی لنگرودی فعال صنفی معلمان در لنگرود، ژاله روحزاد معلم بازنشسته در تهران و فرامرز سه دهی شاعر خوزستانی و از اعضای کانون نویسندگان ایران در اهواز به مراجع قضایی احضار شدند.
همینطور در این ماه، جلسه دادگاه رسیدگی به اتهامات رسول بداقی و حمید قندی دو تن از اعضای کانون صنفی فرهنگیان اسلامشهر و ژاله روحزاد معلم بازنشسته برگزار شد.
به جز این، کنسرت حمید آرام زاده خواننده ۱۸ ساله موسیقی سنتی، در اردکان یزد یک ساعت قبل از اجرا و در حالی که مردم در سالن نشسته اند، با دستور اماکن به دلیل حضور نوازندگان زن لغو شد.
همچنین، ۸۵ واحد صنفی در گیلان،۴۰ واحد صنفی در استان قم، بیش از ۴۲۰ واحد صنفی در تهران و ری، ۲۰ واحد صنفی در خرم آباد، ۱۴ واحد صنفی در محمود آباد و اراک، ۱۳۹ واحد صنفی در استان البرز و ۹ واحد صنفی در شهرستان گرمی و انگوت و ۹۵ واحد صنفی در اصفهان به دلیل روزه خواری در ماه رمضان پلمپ شدند.
همینطور، فرمانده کل انتظامی کشور با اشاره به اجرای طرح نظارتی پلیس بر اصناف در ماه رمضان، از پلمب ۳ هزار و ۴۱۹ واحد صنفی و صدور اخطار پلمب، اخذ تعهد و یا تشکیل پرونده برای بیش از ۳۳ هزار واحد صنفی دیگر خبر داد. به گفته او ۱۷۶ دستگاه وسیله نقلیه نیز به دلیل تظاهر به روزه خواری توقیف شده است.
بهداشت و محیط زیست
در این ماه، رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری شهرستان لردگان از مجروح شدن سه مامور منابع‌طبیعی در درگیری با قاچاقچیان چوب در شهرستان لردگان خبر داد. به گفته او یکی از مصدومان جهت انجام اقدامات درمانی به بیمارستان منتقل شده است.
از سوی دیگر، بیش از سه دهه است که اهالی روستای سراوان شهرستان رشت، به واسطه انتقال کوهی زباله به جنگل های این منطقه شاهد فاجعه زیست محیطی هستند که نه تنها ادامه حیات جنگل را به نابودی کشانده بلکه سلامتی مردم این منطقه را به خطر انداخته و منجر به شیوع بیماری های متعدد شده است.
حق بر محیط زیست و مبانی فلسفی آن، از قواعد حقوق بشر و حقوق طبیعی نشأت گرفته شده است. ابتدایی ترین حق طبیعی انسان در این کره خاکی، «حق حیات» است. اما طی دهه های اخیر به دلیل استفاده بی رویه از منابع طبیعی، عدم نظارت و توجه به مباحث زیست محیطی و الگوهای صحیح، محیط زیست طبیعی به شدت مورد صدمه واقع شده است. هرانا در این حوزه گزارشاتی از هفته اول، دوم ، سوم و چهارم با هدف آگاهی سازی گردآوری کرده است.
خشونت نظامی و قضایی و امنیت شهروندان
کولبری، شغلی کاذب و مشقت بار است که مردم مناطق مرزی در پی فقدان فرصت های شغلی به آن روی می آورند و سالانه ده ها تن در مواجهه با خطرات طبیعی و یا در پی شلیک نیروهای مرزبانی کشته و یا زخمی می شوند.
در ماهی که سپری شد، محمد مولودی، رستم خضری و مولان خضری در مناطق مرزی بانه، فریاد اداک، آکو خدامرادی‌فر، آرمان فرهمند، آرمان مصطفی‌زاده، سلام اعظمی، فرزاد امامی و یحیی رستم زاده و تورج کریمی و نبی اسدی در مناطق مرزی نوسود و دیار امینی در مناطق مرزی پاوه بر اثر شلیک مستقیم نیروهای نظامی کشته و زخمی شدند.
همینطور، در پی تیراندازی بی‌ضابطه ماموران نیروی انتظامی به خودروی اعضای یک خانواده در شهرستان سبزوار دو شهروند مصدوم و ۲ تن دیگر جان خود را از دست دادند.
از طرفی، یک مرد جوان در تهران، پس از آنکه تهدید کرد در صورت نزدیک شدن پلیس خودکشی خواهد کرد، به دنبال جدی نگرفتن و بی توجهی پلیس به این تهدید، با اسلحه کمری خودکشی کرد.
از سوی دیگر، یک متهم در شهرستان خرم آباد، چند متهم در کرمانشاه و دو متهم در بوئین زهرا برخلاف اصل حفظ کرامت انسانی توسط نیروی انتظامی در خیابان های این شهرها گردانده شدند.
در فروردین ماه، رسانه های رسمی از وقوع چهار فقره قتل جداگانه با استفاده از سلاح گرم در شهرهای بویراحمد، گنبدکاووس و یاسوج خبر داده اند. به گفته مقامات انتظامی این شهرها، در رابطه با قتل های مذکور تعدادی مظنون بازداشت شدند.
۱– گزارشاتی که توجهات زیادی به خود جلب کرد
در این بخش سعی شده به گزارش‌هایی از نقض حقوق بشر در آذرماه که با حساسیت و توجه بیشتری از سوی افکار عمومی مواجه شدند، اشاره شود. بدیهی است که این توجه بیشتر، الزاماً به معنی شاخص بودن این دسته از گزارش‌ها به لحاظ حجم نقض حقوق بشر در ایران نیست.
از مهمترین اخبار که در این ماه بازتاب بسیار گسترده‌ای در کشور داشت،می توان به مرگ پرابهام مهدی صالحی قلعه شاهرخی در ایام حبس،
محرومیت نرگس محمدی از دسترسی به دارو، انتقال گلرخ ایرایی به دادسرای اوین و بازگشت به زندان آمل، ضرب و شتم سهیلا حجاب در بند زنان کرمانشاه، ممانعت از حضور زنان تماشاگر در ورزشگاه و استفاده از اسپری فلفل، عدم رسیدگی پزشکی به وضعیت مریم اکبری منفرد در زندان سمنان، تخریب شدن یک نمازخانه اهل سنت در زاهدان و شکسته شدن دست وحید افکاری در زندان اشاره کرد.
۲– گزارشاتی که علیرغم اهمیت با بی‌توجهی روبرو شدند
در مقابل بخش قبل، بسیاری از گزارش‌های حقوق بشری، اساساً با کم توجهی و بعضاً بی‌توجهی رسانه‌ها و افراد فعال در شبکه‌های اجتماعی که به هر ترتیب تشکیل‌دهنده‌ی قسمتی از افکار عمومی هستند روبه‌رو شدند. گفتنی است این نوع کم‌توجهی‌های بعضاً غیر تعمدی یا بعضاً تبعیضات هدفمند، زمینه بیشتری از تداوم و گسترش نقض حقوق بشر را فراهم می‌آورد.
از مهمترین خبرها که در این ماه با بی توجهی رسانه ها و مردم روبرو شدند، میتوان به خودکشی یک زندانی بیمار در زندان تهران بزرگ، مرگ یک متهم در بازداشتگاه پلیس تهران، قتل یک مرد توسط بستگان همسرش در مشهد و ضرب و شتم یک بیمار در مرکز نگهداری بیماران دارای مشکلات روانی اشاره کرد.
